Για κρέας και ψάρι που λιώνει στο στόμα και γενικά για οποιοδήποτε φαγητό θέλουμε να πάμε σε άλλο επίπεδο αυτό είναι το ιδανικό μαγειρικό σκεύος.
Πριν βγουν στο εμπόριο όλα αυτά τα σκεύη μαγειρικής που έχουμε στην κουζίνα μας, οι άνθρωποι μαγείρευαν σε μαντεμένια σκεύη. Η κατασκευή τους χάνεται στο βάθος των αιώνων, αφού η χρήση του χυτοσίδηρου για τη δημιουργία μαγειρικών σκευών είναι πανάρχαια. Απλοποιήθηκε στην Αμερική κατά τη βιομηχανική επανάσταση στα μέσα του 19ου αιώνα και τα μαντέμια μπήκαν στο σπίτι κάθε νοικοκυράς και νοικοκύρη σε όλο τον κόσμο. Δεν υπάρχει γιαγιά που να μη ξέρει ή να μην έχει μαγειρέψει σε μαντέμι.
Για μερικά χρόνια έμειναν καταχωνιασμένα σε ντουλάπια και συρτάρια και “σύγχρονα” σκεύη κατέλαβαν τις κουζίνες μας, όμως τα τελευταία χρόνια τα μαντέμια επέστρεψαν στους πάγκους μας για όλες εκείνες τις μέρες που θέλουμε το φαγητό μας να είναι κάτι παραπάνω από απλώς καλό, φέρνοντας ένα κομμάτι της παράδοσης στο σήμερα. Έλληνες και ξένοι σεφ τα εκθειάζουν και δεν τα αλλάζουν με τίποτα γιατί όπως λένε “το ψήσιμο στο μαντέμι είναι άλλο πράγμα”, κάτι που μας θυμίζει το γνωστό και πολύ εύστοχο σε αυτή την περίπτωση “ο παλιός είναι αλλιώς”.
Παρόλο που μπορεί να φαίνεται υπερβολικό, αν δοκιμάσεις έστω και μια φορά φαγητό ψημένο σε μαντέμι θα καταλάβεις. Η γεύση και η ομοιομορφία στο ψήσιμο που προσφέρουν είναι ασυναγώνιστη. Είναι ιδανικά για κάθε φορά που έχουμε ένα τραπέζι ή όταν γενικά θέλουμε να φτιάξουμε ένα φαγητό που θα κάνει τους πάντες να γλείφουν τα δάχτυλά τους.
Το μυστικό της επιτυχίας κάθε συνταγής που μαγειρεύεται σε ένα μαντεμένιο σκεύος είναι η απίστευτη διανομή θερμότητας. Είναι τρομερό πόσο σημαντικό είναι το σωστό ψήσιμο για να γίνει νόστιμο ένα φαγητό, από το πιο απλό μέχρι το πιο μπελαλίδικο. Είναι το σκεύος που κάνει το αρνάκι και το μοσχαράκι να λιώνει στο στόμα, την μπριζόλα ζουμερή και πεντανόστιμη, το κοτόπουλο τραγανό, τα ψητά λαχανικά απίστευτα γευστικά, ένα σπιτικό καρβέλι ψωμί αφράτο και ροδοψημένο και ακόμα και τα απλά αυγά μάτια με πατάτες αδιανότητα νόστιμα.
Tα μαντέμια μπορούν να φτιάξουν σχεδόν τα πάντα πεντανόστιμα, όπως τα έκαναν οι άνθρωποι παλιά. Το ίδιο σκεύος μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως τηγάνι ή κατσαρόλα πάνω στην εστία, ως ταψί στο φούρνο, μπορεί να μπει στη ψησταριά ή στη σχάρα, αλλά και απευθείας πάνω στη φωτιά και μέσα στο τζάκι. Με λίγα λόγια μπαίνει παντού με εξαίρεση μόνο τον φούρνο μικροκυμάτων.
Η “βασίλισσα” των μαντεμιών που για περισσότερο από έναν αιώνα παραδίδει μαθήματα νοστιμιάς, τεχνικής και ποιότητας είναι η αμερικανική εταιρεία LODGE. Είναι η πρώτη εταιρεία που προτείνει κάποιος που ξέρει από μαγειρική. Δημιουργήθηκε το 1896 όταν η βιομηχανία στις νοτιοανατολικές HΠΑ αναπτυσσόταν με γρήγορο ρυθμό από τον Joseph Lodge, ο οποίος αποφάσισε να ξεκινήσει ένα χυτήριο στη μικρή πόλη του South Pittsburg στο Τενεσί. Χτισμένη δίπλα στον ποταμό Τενεσί, η Lodge αναπτύχθηκε από ένα μέτριο χυτήριο για εξαρτήματα μηχανημάτων και είδη οικιακής χρήσης, σε μια ακμάζουσα διεθνή επιχείρηση και είναι το μόνο χυτήριο από την εποχή του που εξακολουθεί να λειτουργεί στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ακόμα και σήμερα, τα μαντέμια συνεχίζουν να κατασκευάζονται λίγο πολύ με το παλιό παραδοσιακό τρόπο. Χυτοσίδηρος λιώνει γύρω στους 1.550 βαθμούς Κελσίου, χύνεται μέσα σε καλούπι από πυρόχωμα και αφότου κρυώσει, τρίβεται μέχρι να λειανθεί.
Σε αντίθεση με τα “σύγχρονα” σκεύη που ανά 3-4 χρόνια πρέπει να αλλαχθούν, τα μαντέμια της Lodge είναι “για μια ζωή”. Έχουν απίστευτη αντοχή και είναι τρομερά ανθεκτικά. Είναι πραγματικά κειμήλια που με τη σωστή συντήρηση μπορούν να περάσουν από γενιά σε γενιά. Δεν χαράσσονται, δεν λυγίζουν, δεν παθαίνουν τίποτα!
Πέρα από το γεγονός ότι τα φαγητά γίνονται πολύ πιο νόστιμα σε ένα μαντέμι, γίνονται και πιο υγιεινά. Σε μια εποχή που όλο και περισσότεροι προσπαθούν να υιοθετήσουν μία πιο υγιεινή διατροφή χωρίς βέβαια να χάσουν τη νοστιμιά, το μαντέμι είναι ιδανικό. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι τροφές ενισχύονται με σίδηρο σε ποσοστό έως και 16% όταν μαγειρεύονται σε σκεύη από χυτοσίδηρο, σε σύγκριση με το μαγείρεμα σε αντικολλητικό σκεύος.
Παράλληλα, στην Lodge όλα τα σκεύη έχουν φυσική αντικολλητική επίστρωση που γίνεται με 100% φυτικό λάδι (seasoning), σε αντίθεση με τα περισσότερα μαγειρικά σκεύη που έχουν κάποια συνθετική και πιθανότατα επιβλαβή αντικολλητική επικάλυψη. Μάλιστα, η Lodge είναι από τις λίγες εταιρείες που κάνουν το seasoning από πριν, ώστε τα μαντέμια να είναι έτοιμα προς χρήση μόλις φτάσουν στα χέρια μας. Τα περισσότερα μαντεμένια σκεύη που κυκλοφορούν στην αγορά δεν έχουν υποστεί seasoning και πρέπει να γίνει από εμάς.
Δεν είναι τυχαίο που τα προτείνουν σεφ σε όλο τον κόσμο. Με ένα μαντέμι μπορείς να μεταφέρεις τις νοστιμιές ενός καλού εστιατορίου στο σπίτι σου με πιάτα που γίνονται από τα χεράκια σου, πηγαίνοντας τη μαγειρική σου και την απόλαυση σε άλλο επίπεδο.
Οδηγίες για σωστή χρήση & συντήρηση:
- Ποτέ δεν αφήνουμε ένα μαντεμένιο σκεύος σε νερό για πολύ ώρα.
Όσον αφορά το καθάρισμα:
- Πλένουμε με νερό. Αν χρειάζεται, προσθέτουμε σαπούνι ή χρησιμοποιούμε ένα scraper για να απομακρύνουμε τις τροφές.
- Στεγνώνουμε αμέσως με ένα πανί ή χαρτί κουζίνας.
- Λαδώνουμε με φυτικό λάδι όλο το σκεύος (το απλώνουμε με λίγο χαρτί ή μια πετσέτα) και το αποθηκεύουμε.